Araç - Gereçlerin Hazırlanması
Sosyal becerilerin öğretimi doğrudan araç-gereç kullanımını gerektirmese de bu becerilerin ortaya çıkmasını sağlayacak araç-gereçlere bazen ihtiyaç duyulabilir. Bunun yanında çocuğunuzun sevdiği yiyecek, içecekler veya oyuncaklar ile sosyal becerilerin ortaya çıkmasını sağlamak üzere uyaran olabilecek kişilerin varlığına yönelik ortam düzenlemeleri gerekebilir. Gerekli araç-gereçlere karar verirken çalışılacak becerinin ortaya çıkma koşullarını ve çocuğunuzun gereksinimlerini, ilgilerini ve öğrenme özelliklerini dikkate almalı ve hazırladığınız araç-gereçlerin veya ortamın sosyal beceriyi ortaya çıkarıp çıkarmayacağından emin olmalısınız. Bunun için çocuğunuzu dikkatli bir şekilde gözlemeli ve onun gereksinim duyabileceği şekilde araç-gereçleri hazırlamalı ve ortamı düzenlemelisiniz.
Ortam düzenlemesinin bir beceriyi nasıl ortaya çıkarabileceğini teşekkür etme becerisi örneği ile açıklayabiliriz. Çocuğunuzun, kendisine yardım edildiğinde veya sevdiği herhangi bir şey verildiğinde teşekkür etmesini öğrettiğinizi veya çocuğunuzun bu beceriyi sergileyip sergilemediğini belirlemeye çalıştığınızı düşünelim. Bu becerinin ortaya çıkabilmesi için çocuğunuzun yardım veya nesne talebinde bulunmasını sağlamanız gerekmektedir. Bunun için çocuğunuzun en çok sevdiği yiyeceği bir kavanoza koyun. Bu kavanozu çocuğunuzun rahatlıkla görebileceği ancak ulaşamayacağı bir yere yerleştirin ve bekleyin.
Çocuğunuz, sevdiği yiyeceğin bulunduğu kavanozu görüp sizden talep ettiğinde hemen verin. Çocuğunuz sevdiği yiyeceği aldıktan sonra size teşekkür ediyorsa yani kendisinden beklenilen sosyal beceriyi sergiliyorsa siz de uygun şekilde yanıt vererek örneğin “Afiyet olsun veya rica ederim.” diyerek çocuğunuza karşılık verin. Bu şekilde çocuğunuzun teşekkür etmesini sağlamak için gereksinimlerinden, ilgilerinden yola çıkarak bir fırsat oluşturmuş ve yaptığınız ortam düzenlemesi ile çocuğunuzun beceriyi sergilemesini sağlamış olursunuz.
Ortam düzenlemesi için bir başka örnekte çocuğunuzun selamlaşma becerisini ortaya çıkarmayı hedeflediğinizi düşünelim. Bu becerinin ortaya çıkabilmesi için ortamda mutlaka başka bir kişinin varlığı gerekmektedir. Çocuğunuzun girdiği yeni bir ortamda bulunan kişilere “merhaba, selam, iyi günler” gibi selamlaşma ifadeleri kullanması için doğal fırsatlar oluşturabilirsiniz. Evdeyseniz bulunduğu odaya başka birini davet edebilir ya da başkalarının bulunduğu odaya çocuğunuzu yönlendirebilirsiniz.
Dışardaysanız çocuğunuzu bir markete veya bir iş yerine yönlendirerek burada beceriyi sergilemesi için fırsatlar oluşturabilirsiniz. Diğer sosyal beceriler için yine evinizdeki eşyalardan, çocuğunuzun oyuncaklarından veya evdeki diğer kişilerden yararlanabilirsiniz.
