Uygulama Basamaklarına Uygun Öğretim Oturumunun Düzenlenmesi

Ebeveynlerin sizi ve yardımcı kişiyi rahatlıkla görebileceği ve duyabileceği bir yere geçtikten sonra yardımcı kişiye “Bugün seninle başkalarıyla karşılıklı konuşurken veya birisini dinlerken nasıl davranmamız gerektiğini öğreneceğiz. Bu beceriyi öğrenmek, konuşan kişiyi daha iyi anlayabilmek, karşımızdakini dinlediğimizi göstermek için çok önemlidir. Hazırsan çalışmaya başlayalım mı?” diyerek beceri hakkında bilgi vermeli, çalışmaya ve size dikkatini yöneltmesini sağlamalısınız. Bu şekilde birinci basamağı modellemiş olursunuz.

İkinci basamakta “Ben şimdi sana başkasını dinlerken nasıl davranmamız ve nasıl davranmamamız gerektiğini anlatacağım ve göstereceğim.” diyerek beceriye özgü uygun davranışı açıklayın ve uygun davranışı sergileyerek model olun.

Model olduktan sonra öğrenci olarak rol alan yardımcı kişiye davranışın uygun olup olmadığını ayırt etmesi için “Sence başkasını dinlerken böyle davranmak uygun mu, yoksa uygun değil mi?” gibi bir soru sorarak ayırt etme basamağını gerçekleştirmelisiniz. Öğrencinin tepkisine göre hareket etmeyi unutmayınız.

Öğrenci davranışın uygun olduğunu ifade ettiyse “Aferin, çok güzel doğru söyledin, böyle davranmak uygundur.” diyerek pekiştiriniz. Hemen ardından “Böyle davranmanın uygun olduğunu söyledin. Neden böyle davranmak uygundur? Sorusunu sorarak öğrencinin nedenlere ilişkin açıklama yapmasını bekleyiniz. Öğrenci nedenlere ilişkin doğru açıklamalar yaparsa pekiştiriniz. Yanlış açıklamalarda bulunursa doğru yanıtı siz söyleyiniz ve uygun olmayan davranışı modellemeye geçiniz.

Öğrenci, siz uygun davranışa model olduktan sonra yanlış tepki verirse uygun davranışı tekrar modelleyiniz, davranışın uygun olup olmadığını tekrar sorunuz. Öğrencinin tepkisi doğru ise neden uygun olduğunu sormayı unutmayınız. Öğrenci yine yanlış tepki verirse modellediğiniz şekilde davranmanın uygun olduğunu siz söyleyiniz, nedenlerini siz açıklayınız ve uygun olmayan davranış için model olma çalışmasına geçiniz.

Uygun olmayan davranışa model olduktan hemen sonra öğrencinin davranışın uygun olup olmadığını ayırt edip etmediğini belirlemek için “Sence başkasını dinlerken böyle davranmak uygun mu, yoksa uygun değil mi?” sorusunu sormalısınız. Öğrenci davranışın uygun olmadığını ifade ettiyse “Aferin, çok güzel, doğru söyledin, böyle davranmak uygun değildir.” diyerek pekiştiriniz. Hemen ardından “Böyle davranmanın uygun olmadığını söyledin. Neden böyle davranmak uygun değildir?” sorusunu sorarak öğrencinin nedenlere ilişkin açıklama yapmasını bekleyiniz. Öğrenci nedenlere ilişkin doğru açıklamalar yaparsa pekiştiriniz. Yanlış açıklamalarda bulunursa doğru yanıtı siz söyleyiniz ve rol oynama çalışmalarına geçiniz.

Öğrenci, siz uygun olmayan davranışa model olduktan ve “Böyle davranmak uygun mu, uygun değil mi?” sorusunu sorduktan sonra yanlış tepki verirse uygun olmayan davranışı tekrar modelleyiniz, davranışın uygun olup olmadığını öğrenciye tekrar sorunuz. Öğrencinin tepkisi doğru ise pekiştiriniz ve davranışın neden uygun olmadığını öğrenciye sormayı unutmayınız. Öğrenci yine yanlış tepki verirse modellediğiniz şekilde davranmanın uygun olmadığını siz söyleyiniz, nedenlerini siz açıklayınız ve rol oynama çalışmalarına geçiniz.

Modellenen uygun ve uygun olmayan davranışın neden uygun ya da uygun olmadığını açıklaması için öğrenciye sorular sormak gerektiğini tekrar hatırlatmak isteriz. Bu adımda uygun ve uygun olmayan davranışları kastederek “Böyle davranmanın uygun/uygun olmadığını söyledin peki sence neden böyle davranmak uygundur ya da neden böyle davranmak uygun değildir?” gibi sorular sorarak öğrencinizden nedenlere yönelik açıklamalar yapmasını beklemelisiniz.

Öğrenciniz, modellediğiniz davranışların neden uygun ya da uygun olmadığına yönelik doğru açıklamalarda bulunursa “Harika, süpersin, doğru söyledin. Bu nedenle davranış uygun ya da uygun değildir” diyerek pekiştirip rol oynama çalışmalarına geçebilirsiniz. Öğrenci nedenlere yönelik açıklamalarda bulunamazsa nedenlere yönelik açıklamaları siz yapın ve rol oynama çalışmalarına geçin.

Rol oynama basamağında öğrencinize “Başkasını uygun şekilde dinleme becerisi için şimdi seninle rol oynama çalışmaları gerçekleştireceğiz, beni dikkatli bir şekilde izle.” diyerek önce siz uygun davranışı canlandırın ve öğrencinizin sizi gözlediğinden emin olun.

Uygun davranışı canlandırdıktan sonra aynı çalışmayı öğrencinize “Hadi şimdi de sen de başkalarını dinlerken nasıl davranmamız gerektiğini bana göster.” deyin ve uygun davranışı sergilemesi için fırsat verin. Öğrenci rol oynama çalışmasını gerçekleştirdikten sonra “Evet uygun davranışı çok güzel gösterdin. Harikasın, başkalarını dinlerken böyle davranmalıyız.” diyerek pekiştirin.

Öğrenciniz rol oynama çalışmasında hata yaparsa sizi izlemesini isteyin ve uygun davranış için rol oynama çalışmasını tekrarlayın. Rol oynama çalışmalarına yer verdikten sonra öğrenci olarak rol alan yardımcı kişinin çalışmaya katılım davranışlarını “Benimle çok güzel çalıştın, dediklerimi yaptın, sorularıma çok güzel cevaplar verdin.” diyerek pekiştirin ve bugünkü çalışmalarınızı tamamladığınızı daha sonra yine çalışacağınızı ifade ederek öğretim oturumunu tamamlayınız.