Rol Oynama
Bu basamakta rol oynama çalışmaları hakkında bilgiler yer almaktadır. U/UODÖÖ’in son basamağı olan rol oynama çalışmalarında çocuğunuzla birlikte uygun davranış için rol oynama/canlandırma çalışmalarına yer vermelisiniz. Burada model olma basamağında kullandığınız ifadeleri canlandırarak başlayabilir sonraki süreçte beceri ile ilişkili olarak farklı rol oynama çalışmalarına yer verebilirsiniz.
Öncelikle çocuğunuzla rol dağılımı yapabilir hangi rolü canlandırmak istediğini sorarak çalışmaya olan ilgisini artırabilirsiniz. Rollere karar verdikten sonra çocuğunuz konuşan siz de dinleyen rolünü üstlendiyseniz “Sen şimdi konuş, ben seni sessizce, senin yüzüne bakarak, konuşmadan, sen konuşmanı bitirene kadar karşında hareketsiz durarak dinleyeceğim.” diyerek çoğunuz konuşurken açıkladığınız şekilde rol oynama çalışmasını gerçekleştirebilirsiniz. Sonrasında ise “Hadi şimdi ben konuşacağım sen beni sessizce, yüzüme bakarak, hareketsiz bir şekilde, benim konuşmam bitene kadar dinle.” diyerek benzer bir çalışmayı rolleri değişerek gerçekleştirebilirsiniz. Çocuğunuzun gerçekleştirdiği rol oynama çalışmalarında onun doğru tepkilerini pekiştirmeli, yanlış tepki vermesi ve tepkisiz kalması durumunda rol oynama çalışmasını tekrar etmelisiniz.
Başkasına ait olan bir eşyayı almak için izin isteme davranışı için rol oynama çalışmalarında “Şimdi sen benim arkadaşım ol birlikte resim yapalım ama ben boyamı unutmuşum ve senden isteyeceğim.” diyerek rol oynama çalışmasına ilişkin bir senaryo oluşturabilirsiniz. Çocuğunuz boyama yaparken ona “Arkadaşım benim boyam yok senin boyanı kullanabilir miyim, bana boyanı verir misin? veya boyalarından bir tane alabilir miyim?” şeklinde sorular sorarak boyaları kullanmak üzere izin istemelisiniz.
Çocuğunuz boyayı almanıza izin verdiğinde “Teşekkür ederim, boyanı bana vermen beni çok mutlu etti.” gibi ifadelerle izin verme davranışlarına da geri bildirim sunmalısınız. Daha sonra rolleri değişerek çocuğunuzun önünden boyaları almalı ve siz boyama yapmaya devam etmeli ve çocuğunuzun sizden boyalarınızı almak için izin istemesini beklemelisiniz.
Çocuğunuzun, boyalarınızı almak için izin istediğini belirten sözlü ya da sözsüz iletişim girişimlerini, hemen boyalarınızdan vererek ve “Boyalarımı almak için izin istemen uygun bir davranıştı.” diyerek pekiştirmelisiniz. Bu şekilde gerçekleştirdiğiniz izin istemeye ilişkin rol oynama çalışmasını aynı ya da farklı senaryolarla birkaç kez daha tekrar edebilirsiniz.
Bu basamakta çocuğunuzun, rol oynama çalışmalarına katılım davranışlarını, beceride sergilediği uygun basamakları mutlaka pekiştirmelisiniz. Yanlış tepkilerini veya tepkisiz kalmasını aynı çalışmaları yineleyerek bir diğer deyişle hata düzeltmesine yer vererek tekrar etmelisiniz. Tüm çalışma boyunca çocuğunuzun katılım davranışlarını pekiştirmeyi unutmamalısınız. Rol oynama çalışmaları, çocuğunuz beceriye özgü uygun davranışı sergilemede ustalaşana kadar sürdürülmelidir.
Tebrikler! U/UODÖÖ’nün nasıl kullanacağınızı artık biliyorsunuz. Buraya kadar azim ve kararlılıkla tüm bölümü okudunuz ve her basamakta öğrendiğiniz bilgileri uygulamaya çalıştınız. Şimdi yöntemin tüm basamaklarına aralıksız şekilde yer vererek öğretim oturumu düzenleme zamanı. İstediğiniz bir becerinin öğretimini bu bölümden öğrendiğiniz bilgileri kullanarak gerçekleştirmeye hazırsınız. Bir sonraki kısımda öğretim oturumunu nasıl gerçekleştireceğiniz konusunda ipuçları yer almaktadır.
